Home News Forum Kijk/Luister Samplesets Vergelijk Benodigdheden Foto's Links Downloads Over ons

 

 

Inhoud


















Eerste Vorige 1832 Volgende Laatste
Google

1832, Van Dam, Grote Kerk, Tholen, Nederland









  Voxus organs

Site van sampleset leverancier over deze sampleset

Orgels in Zeeland: Tholen

Hervormde Gemeente Tholen

reliwiki.nl: Tholen

WikipediA: Van Dam orgelbouwer


Romantisch
48 kHz, 24-bit, stereo, multiple release samples, tremulant samples
Vereisten:
- Surround, 16-bit: 12 GB RAM
- Surround, 24-bit: 25 GB RAM
29/3+P (registers/manualen)
Licentie: Commercieel
Released in: 04-2013

Op PCorgan forum: 1832 Van Dam, Tholen (29/3+P)
Op PCorgan forum: Utrecht of Tholen ?
Op Hauptwerk forum: 1832 Tholen now available!

Mp3 voorbeelden anderen:
- Voxus organs
- Contrebombarde.com
 



Mp3 voorbeelden, gespeeld door Dick Sanderman (vrij 'direct' opgenomen):
JW Player goes here


Impressie van Gert:
Het is eindelijk gelukt: al bijna drie jaar gebruikte ik de sampleset Freiberg om mijn wekelijkse kerkdienst voor te bereiden. Nooit kwam er een sampleset die daar beter voor geschikt was, sinds een maand gebruik ik echter Tholen...
De redenen zijn voornamelijk:
  • Er is genoeg 'detail' bij de registratie van een enkel register, maar ook bij veel registers 'mixt' het goed.
  • Heel belangrijk: de set klinkt goed via hoofdtelefoon, maar ook prima via de speakers.
  • De grootte van het orgel: Het heeft vrijwel alle (voor mij) noodzakelijke registers en niet meer. Bij opnames van grote orgels in zeer grote kerken mis je vaak enig 'detail' in de samples. Bij deze set heb je echt 'contact met het orgel'.
  • Zowel bij langzame als snelle muziek blijft het goed klinken. De 'multi release' samples functioneren goed.
  • De 'slider' is ook erg handig, hiermee kun je eenvoudig de verhouding tussen 'front' (opname dicht bij het orgel) en 'rear' (opname verder vanaf het orgel) naar behoefte aanpassen.
Eerst iets over het orgel zelf, dat pas sinds 1955 in Tholen functioneert.
De orgelbouwers Luitjen Jacob en Jacob van Dam leverden in 1828 op verzoek van de orgelcommissie van de Galileërkerk te Leeuwarden 2 bestekken. Beide ontwerpen gaan uit van een tweeklaviersorgel. De gebr. Van Dam en opdrachtgevers in Leeuwarden worden het voor en tijdens de bouw (1828-1832) niet snel eens over de prijs. Van Dam wil graag een Bovenwerk, maar de opdrachtgever heeft daar geen geld voor over. Uiteindelijk bouwt Van Dam het Bovenwerk voor een deel op eigen kosten. Veel details over de orgelbouw staan op: Hervormde Gemeente Tholen: Bouwhistorie van het orgel.
Het orgel had bijna in de Martinikerk te Doesburg gestaan als de herbouw (na verwoesting in WO II) van de kerk aldaar niet zoveel tijd had gekost.
Een stukje uit het boek "Orgelreform in Nederland - Doesburg":

"Vlak voordat de Duitse bezetters Doesburg verlieten, bliezen zij een aantal markante gebouwen in de stad op waaronder de toren van de Martinikerk. ... De waarde van het verloren gegane Van Gelder-orgel werd getaxeerd op 25.000 gulden. In het kader van de regeling Oorlogsschade werd daarvan een percentage van 75% vergoed, wat betekende dat men een bedrag van 18.750 gulden tegemoet kon zien.
Inmiddels waren er contacten (GVG: vanuit Hervormde Gemeente Doesburg) met de kerkvoogdij van de Hervormde gemeente te Leeuwarden. De Galileeërkerk van de Friese hoofdstad was in 1940 gesloopt, in het vooruitzicht dat op diezelfde plaats een nieuwe kerk zou verrijzen. Het uit 1832 daterende Van Dam-orgel werd in afwachting daarvan opgeslagen in de Grote of Jacobijnerkerk. De Tweede Wereldoorlog leidde echter tot vertraging; na de oorlog bleek het beter elders in de Friese hoofdstad een kleinere kerk te bouwen. Hierin zou geen plaats zijn voor het Van Dam-orgel. Er diende derhalve een passende bestemming voor het instrument gevonden te worden. De te herbouwen Doesburgse Martinikerk leek een bijzonder geschikte locatie. De firma G. van Leeuwen & Zoon te Leiderdorp berichtte op 22 september 1949 dat het orgel vanuit Leeuwarden naar Doesburg was overgebracht. In afwachting van het gereedkomen van de herbouw van de Martinikerk werden de onderdelen opgeslagen in de zuidbeuk naast de noodkerk (in Doesburg).
Al spoedig bleek echter dat de herbouw van de kerk veel meer tijd zou vergen dan aanvankelijk gedacht. De kerkvoogdij schreef in 1951 een brief aan de Orgelcommissie der Nederlandsche Hervormde Kerk, waarin gerept werd over een termijn van 40 tot 50 jaar. Men achtte het niet verantwoord het Van Dam-orgel zo lang opgeslagen te laten liggen. Opbouw in de noodkerk was geen optie, daarvoor was het orgel veel te groot.
Er volgde een gesprek met de Orgelcommissie, waarin de verschillende mogelijkheden de revue passeerden. Groot was de teleurstelling van de Doesburgse kerkvoogden toen bleek dat de verkoopwaarde van het orgel geschat werd op slechts 18.000 gulden. "Het orgel heeft geen oudheidkundige waarde; 't is gebouwd in een tijd, waarin de orgelbouw niet op hoog peil stond, ook al komt 't voor op de lijst van monumenten", luidde het oordeel van de Orgelcommissie. En dat terwijl met in de veronderstelling was een belangrijk historisch orgel in bezit te hebben met een waarde van 70.000 a 80.000 gulden.
Voor de Doesburgse kerkvoogdij was deze wetenschap reden om contact op te nemen met de collega's in Leeuwarden. Na wat heen en weer gepraat kwamen beide partijen halverwege 1952 overeen dat het orgel verkocht zou worden door de Leeuwardense kerkvoogdij. In afwachting daarvan zou het orgel in Doesburg opgeslagen blijven liggen. Uiteindelijk werd het Van Dam-orgel verkocht aan de Hervormde gemeente van Tholen."

In Doesburg heeft men nu trouwens ook een prachtig orgel: de bekende Walcker, waarvan ook een Hauptwerk sampleset gemaakt is. Via bemiddeling van de Rijksdienst voor Monumentenzorg heeft Hervormd Tholen het orgel in 1951 gekocht. In 1955 heeft de firma J.C. Sanders het orgel in Tholen opgebouwd. Vanwege de Neo-barok-mode werden de Viool de Gambe 8 en Viola 4 omgebouwd tot Prestant 4 en Quint 1 1/2. Ook werd de Aeoline vervangen door een Regaal en werd een Scherp 3-4 toegevoegd aan het Rugwerk.
In 1992/1993 wordt het orgel gerestaureerd door S.F. Blank uit Herwijnen, Jan Jongepier is adviseur. De Dulciaan verhuist weer van Rugwerk naar Bovenwerk, de Viool de Gambe 8 en Viola 4 worden weer hersteld en op het Rugwerk worden de Scherp en Dulciaan vervangen door een Sifflet en Trompet. De Bovenwerk tremulant wordt weer gangbaar gemaakt, ook wordt er een inliggende tremulant toegevoegd op het Rugwerk. Orgelmaker Henk van Eeken heeft in 2004 een opliggende tremulant toegevoegd voor het totale orgel.

Volgens de sampleset producent "geeft deze tremulant echter veel problemen (onregelmatig, heel veel bijgeluiden)", daarom bevat de sampleset geen opnames van Bovenwerk en Rugwerk met deze mooie rustige tremulant. Jammer, bij het Hoofdwerk hoor ik de 'problemen' niet, de tremulant van het hoofdwerk vind ik juist erg mooi. Persoonlijk kan ik de snelle tremulanten van Rugwerk en Bovenwerk niet zo waarderen, vandaar dat ik dit orgel niet het meest geschikt acht voor 'super zoete romantische koraalbewerkingen'. Om de snelle tremulanten wat te temperen, koppel ik wel eens een register bij zonder tremulant, bijvoorbeeld: Bovenwerk Fl8 VdG8 Tremulant + Rugwerk Holpyp8 zonder tremulant. Ook kun je overwegen om bij de 'snelle tremulanten' met behulp van de slider 'wat verder van het orgel af te gaan', dan wordt de sound wat 'egaler'.
Iemand mailde me nog een andere benadering: "De 'echte liefhebber' kan de tremulanten 'mengen': je koppelt alle 8 voet fluiten en Viola di Gamba en zet de drie tremulanten aan, dit schijnt de 'Tholen sound' te heten. Dus zo: Bovenw: Fl8 VdG8 Trem Hoofdw: Hp8 Trem Rugw: Hp8 Trem Bw-Hw Hw-Rw Ped: Sb16 P8. Naar believen kun je eventueel Bd16, Vio4 en Fl4 toevoegen. Vervolgens kun je het halve oeuvre van dhr. Heykoop spelen zonder verveeld te raken ;) ". Zie onder een muziekvoorbeeld (Psalm 25/Martin Mans) met deze 'Tholen sound', het is een kwestie van smaak.

Hoofdwerk: Rugwerk: Bovenwerk: Pedaal:
Bourdon 16 Prestant 8 Fluit dolce 8 Subbas 16
Prestant 8 Holpijp 8 Viola di Gamba 8 Prestant 8
Holpijp 8 Octaaf 4 Viola 4 Gedekt 8
Octaaf 4 Fluit d'Amour 4 Speelfluit 2 Octaaf 4
Quint 3 Nasard 3 Dulciaan 8 Bazuin 16
Octaaf 2 Octaaf 2 Trompet 8
Mixtuur 4-6 st. Siflet 1 Bw-Ped
Cornet 3 st. Carillon II D Hw-Ped
Trompet 8 Trompet 8 Rw-Ped
Tremulant Tremulant Tremulant
Hw-Bw Bw-Rw
Hw-Rw

De klavier/pedaal omvang is ruim: Tholen origineel: Manuaal C-f''', pedaal C-d' Tholen virtueel: Manuaal C-g''', pedaal C-f'
Het orgel heeft een aantal bijzonderheden:
  • Een Cornet op 16-voet basis. Je combineert hem bij uitkomend spel dus niet met (alleen) de Prestant 8 maar met de Bourdon 16 (eventueel ook met Prestant 8 en Holpyp 8), je zult dan meestal een octaaf hoger spelen. Op 'normale hoogte' is hij ook wel bruikbaar (eventueel met toevoeging van Trompet of zelfs Mixtuur) je krijgt dan een 'diepe sound'. De reden van een dergelijke Cornet is de gemeentezang: als je hem geoctaveerd gebruikt, ondersteunt hij zowel mannen ('normale hoogte') als de vrouwen ('geoctaveerde hoogte').
  • De Mixtuur heeft een hele lage samenstelling. Vanaf de centrale c krijgt de Mixtuur er een lage terts 3 1/5 bij. Ik vind dit wel mooi, maar een beetje apart klinkt het wel.
  • Het Rugwerk heeft een Sifflet 1 en Carillon (2" + 4/5"). Het zijn geen registers om de hele tijd in het 'volle werk' te gebruiken. Eventueel wel om een slotakkoord (of regel) wat extra's te geven. Zelf ervaar ik ze niet als 'veel te scherp', maar misschien komt dat door mijn 'oude oren'. In Hauptwerk Advanced kun je desgewenst voor deze registers het volume iets verlagen. Als 'uitkomende stem' heeft de Carillon een mooi effect, luister naar mijn onderstaande muziekvoorbeeld van de Trio/G.F. Handel.
  • Het echte orgel heeft alleen een pedaalkoppel naar Rugwerk. Gelukkig hebben ze daar in de sampleset ook koppels aan toegevoegd van Hoofdwerk aan Pedaal en Bovenwerk aan Pedaal. De Subbas16 van pedaal is nogal zacht, prettig dat je dan soms het HW of BW kunt koppelen. Je kunt in Hauptwerk Advanced natuurlijk ook het volume van de Subbas verhogen...
  • Het orgel heeft (net als de Bätz/Domkerk Utrecht) een trekkoppel van Hoofdwerk naar Rugwerk. Je speelt dan bij de gekoppelde klavieren dus op het Rugwerk.
Vrijwel alle registers van het orgel gebruik ik:
  • De Prestanten 8, 4, 2 op Hoofdwerk en Rugwerk zijn warm, maar niet te 'soft', een redelijk helder plenum is toch mogelijk. Je hoort de Prestanten echt voor in het front spreken. Alleen bij de Prestant op het Rugwerk hoor ik bij de onderste 7 tonen de Holpijp. Pasten die niet meer in de orgelkas(t) of foutje in sampleset?
  • De Fluit dolce 8, Viola di Gamba 8 en Viola 4 van het Bovenwerk zijn heerlijk soft.
  • De intieme Dulciaan 8 is 'mooi onregelmatig', iedere noot klinkt anders!
  • De ruige Trompetten klinken zeer helder maar niet scherp, zowel goed te gebruiken als 'uitkomende stem' (al dan niet met Tremulant) als in het 'volle werk'.
  • De Quint is ook niet scherp, in combinatie met de Prestant8 (+ evt. Tremulant), is het een prima uitkomende stem. Jammer dat het orgel geen Sesqualter heeft.
  • Voor 'plenum' en 'volle werk' gebruik ik het Bovenwerk niet, dat 'vertroebelt' alleen maar.
De sampleset is erg realistisch qua opname:
  • Sowieso de samples: de klank is doorzichtig met veel detail en komt 'zo de kamer binnen'.
  • Je hoort duidelijke verschillen van de drie klavieren: Rugwerk is fors en klinkt het meest direct/dichtbij, het Bovenwerk klinkt het verst weg en heeft het meeste nagalm, het Hoofdwerk zit daar tussenin.
  • De tractuurgeluiden zijn mooi opgenomen, het valt wel op dat het Hoofdwerk de meeste herrie maakt. Het Bovenwerk en Rugwerk hoor je een stuk minder, terwijl ik eigenlijk zou verwachten dat de mechaniek van het Rugwerk het meeste geluid zou maken, die stangen moeten namelijk via een paar bochten. Het indrukken van toets hoor je bijna niet, het 'loslaten' geeft het geluid. Voor zover ik het kan horen is de sterkte bij deze set niet afhankelijk van de snelheid waarmee je een toets indrukt (ik heb 'aanslag gevoelige' klavieren). Handig dat je op het 'control scherm' de tractuurgeluiden uit kunt zetten, niet handig dat hij deze instelling niet onthoudt.
  • Ook het trekken van de registers hoor je (te) duidelijk. Bij mijn opnames pas ik niets aan qua 'intonatie/volume', maar later ga ik het volume van 'tractuur' en 'registergeluiden' wat zachter zetten.
  • Het aanzetten van het orgel (windmotor) gaat niet zonder slag of stoot. Je kunt in ieder geval duidelijk horen wanneer je orgel is opgestart...
  • Als grapje heeft Voxus iets leuks toegevoegd: als je het orgel uitzet met sleutelschakelaar, dan druk je op rode lampje, dan druk je weer op sleutels. Vervolgens hoor je de kerkklok slaan, de organist loopt door de kerk (van linksachter naar rechtsvoor), gaat de orgeltrap op, gaat op orgelbank zitten, pakt zijn sleutels en zet windmotor aan.
  • Jammer is dat de 'ventieltrekkers' in het virtuele model niet actief gemaakt zijn.
Het Touch scherm is heel praktisch, je kunt de labels ook goed lezen en ze zijn functioneel gegroepeerd. Ik ben in gelukkige omstandigheid dat ik twee touchscreens heb. Er is bij deze set jammer genoeg geen speciale lay-out voor links/rechts (het liefst 'realistisch' zoals Touch 3d, maar dan grotere knoppen en verdeelt over twee schermen). De orgel-foto op de Control-pagina vind ik heel mooi: je kunt nu, als je zit te spelen, met een druk op een tab het orgel laten zien wat je 'virtueel' bespeelt. Zoals gezegd, vind ik de slider heel gebruikersvriendelijk, het zou mooi zijn als alle 'surround sets' deze feature zouden hebben. Eerst dacht ik dat de galm-slider niet werkte, na installatie staat hij namelijk standaard 'uit'. Je kunt de slider echter toch bewegen, maar zonder effect. Even later zag ik pas dat het vierkant 'Organ/Room balance' een 'knop' is. Beter was geweest dat je de galm-slider alleen kunt bewegen als de 'knop Organ/Room balance' aan staat. Leuk zou geweest zijn dat de foto van de kerk zou inzoomen als je de slider beweegt, zodat je min of meer ziet waar je luistert. Zelf heb ik de slider op 2/3 (dus dichter bij Room) staan, dit is ook de instelling die ik gebruik bij onderstaande muziek-voorbeelden.
Trouwens, ik vind de knop om de galm-slider uit te zetten wel een goed idee: ik heb hem nu 'met speakers' uit staan en met 'opnames of hoofdtelefoon' aan.

De geheugenvereisten zijn fors voor een orgel van deze grootte:
  • 16-bit, single loop, multi releases, compressed: 10.4 Gb RAM
  • 16-bit, multi loops, multi releases, compressed: 12.0 Gb RAM (standaard instelling)
  • 20-bit, multi loops, multi releases, compressed: 22.6 Gb RAM
  • 24-bit, multi loops, multi releases, compressed: 25.2 Gb RAM
  • 24-bit, multi loops, multi releases, uncompressed: meer dan 32 Gb RAM
Bij dit orgel is het ook niet aan te raden om alleen de 'front' samples te laden, je mist dan echt de galm (die juist zo mooi is bij deze set). 8 GB RAM is echt het minimum, ik zou dan de tremulant-samples van Bovenwerk en Rugwerk niet laden en de rest van de samples (wel zowel front als rear) in 16-bit/single loop.
Aardig dat er bij de set een MIDI-file (inclusief registraties) bijgeleverd wordt: W.A. Mozart, Fantasia in F minor. Ingespeeld door de Italiaanse organist Raffaele Diodati.

Ik ben erg enthousiast over deze set en kan hem sterk aanbevelen, echt een orgel voor een dorpsorganist zoals ik.
Het is een warm, eigenzinnig orgel en kwalitatief een zeer goed sampleset die ook erg goed klinkt in de huiskamer.
Je hebt veel 'waar voor je geld' (huidige prijs: E 349,-).
Verwacht echter niet dat je er alles op kunt spelen, het is geen groot orgel met een brede dispositie.
Dit orgel is bruikbaar voor veel soorten muziek, hoewel beter voor het 'kleine' dan voor het 'grote' werk.
Gert, november 2013

Mp3 voorbeelden, gespeeld door Gert LET OP (Ruimtelijk):
JW Player goes here



Mp3 voorbeelden, gespeeld door Gert LET OP (Direct):
JW Player goes here













Grotere kaart weergeven

 

Copyright (c) 2008 PCorgan.com. All rights reserved. Mail: info@PCorgan.com